Monday, February 17, 2025

Điểm tin cập nhật ngày 17/2/2025

Ảnh tư liệu: Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (T) hội đàm với đồng nhiệm Ukraina Volodymyr Zelensky, tại Bruxelles, Bỉ, ngày 18/12/2024. via REUTERS - NICOLAS TUCAT

TIN THẾ GIỚI CẬP NHẬT  
:17/02/2025

Châu Âu họp khẩn cấpđể đối phó với nguy cơ bị gạt ra bên lề trong hồ sơ Ukraina
Theo lời mời của tổng thống Pháp Emmanuel Macron, hơn một chục lãnh đạo các nước thuộc Liên Hiệp Châu Âu (EU) và NATO họp khẩn cấp tại Paris, hôm nay, ngày 17/02/2025, bàn về an ninh châu Âu và phản ứng chung trước việc Mỹ muốn nhanh chóng giải quyết hồ sơ Ukraina và nguy cơ châu Âu bị gạt ra khỏi bàn đàm phán.

Chi Phương
Tối hôm qua, một cố vấn của tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho hãng tin AFP biết là « do hồ sơ Ukraina đang được đẩy nhanh và do những phát biểu của các lãnh đạo Mỹ, châu Âu cần phải có nhiều hành động hơn, tốt hơn, và thống nhất vì an ninh chung của châu lục ». Vị cố vấn này cũng nhấn mạnh rằng các sáng kiến của Hoa Kỳ « là một cơ hội, và có thể cho phép đẩy nhanh việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraina, nhưng châu Âu vẫn cần đạt được một thỏa thuận và xem xét trong những điều kiện nào thì có thể chấm dứt chiến tranh ». 

Cuộc họp « không chính thức » diễn ra vào 16 giờ chiều nay, theo giờ địa phương, do tổng thống Pháp chủ trì, với sự hiện diện của lãnh đạo chính phủ Đức, Anh, Ý, Ba Lan, Tây Ban Nha, Hà Lan, Đan Mạch và chủ tịch Hội đồng Châu Âu, cũng như tổng thư ký khối Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO.

Theo hãng tin AP, một số quan chức Pháp cho biết rằng « không mong đợi một quyết định cứng rắn nào » sau cuộc họp này, ngoài việc thể hiện tình đoàn kết.

Tuy nhiên, một số nước như Rumani và CH Séc lấy làm tiếc vì không được mời. Thủ tướng Slovenia Nataša Pirc Musar cho rằng danh sách các nước được lựa chọn lựa tham dự là bằng chứng cho thấy các thành viên châu Âu không được đối xử bình đẳng.

Hungary, quốc gia thường dùng quyền phủ quyết để ngăn chặn các quyết định của châu Âu về hồ sơ Ukraina, thì chỉ trích cuộc họp « ủng hộ chiến tranh », cho rằng các lãnh đạo châu Âu « đang cùng nhau ngăn chặn một thỏa thuận hòa bình ở Ukraina».

Cựu nghị sĩ châu Âu, Sylvie Goulard, trả lời RFI Pháp ngữ sáng nay, hy vọng rằng « châu Âu có thể thức tỉnh về mọi mặt, về chính sách đối ngoại và quốc phòng, mà không tạo ra những cuộc tranh luận tiêu cực. Ngay cả khi nhiều người làm việc rất tích cực nhưng tôi cho rằng châu Âu không có sức nặng trên thế giới và không được tổ chức để có thể đọ sức.Thế giới hiện đã thay đổi và những nước trẻ hơn năng động hơn, đôi khi là hiếu chiến hơn, muốn có những người đối thoại cực kỳ rõ ràng, có khả năng, ví dụ, trong trường hợp của Ukraina, phải đưa ra các bảo đảm an ninh. »

Cuộc họp diễn ra một ngày trước cuộc đàm phán giữa các quan chức cấp cao Nga và Mỹ, dự trù diễn ra tại Ả Rập Xê Út vào ngày mai, thứ Ba (18/02). Sáng nay, ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã khẳng định rằng « châu Âu không có chỗ trong bàn đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh Ukraina »  EU muốn tiếp tục chiến tranh, và Matxcơva không có ý định nhượng bộ về lãnh thổ với Kiev.
Anh và Thụy Điển tuyên bố có thể gửi quân đến Ukraina “trong trường hợp cần thiết”
Hôm qua, 16/02/2025, thủ tướng Vương quốc Anh Keir Starmer cho biết sẵn sàng điều quân đến Ukraina “trong trường hợp cần thiết” để bảo đảm an ninh cho nước Anh và châu Âu, dù biết rõ rằng điều này có thể “đưa các binh sĩ Anh vào hoàn cảnh nguy hiểm”. Tuyên bố được đưa ra chỉ vài giờ trước cuộc họp các nguyên thủ nhiều nước châu Âu tại Paris, Pháp để thảo luận về hồ sơ Ukraina.
Thủ tướng Anh Keir Starmer (T) và tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky trong buổi họp báo giới thiệu drone của quân đội Ukraina tại Kiev, ngày 16/01/2025. © Tetiana Dzhafarova / AFP
Minh Phương
Từ Luân Đôn, thông tín viên RFI Sidonie Gaucher cho biết cụ thể :

“Nếu muốn có hòa bình thì phải chuẩn bị cho chiến tranh”, đây có thể là phương châm của thủ tướng Keir Starmer, khi tuyên bố rằng “Vương quốc Anh sẵn sàng đóng vai trò hàng đầu trong việc đẩy nhanh công tác bảo đảm an ninh cho Ukraina”. Trong một bài báo đăng trên tờ Telegraph, ông khẳng định sẽ tăng cường hỗ trợ cho quân đội Ukraina, đặc biệt là qua việc viện trợ cho Kiev “3 tỷ bảng Anh, tương đương 3,6 tỷ euro, mỗi năm, ít nhất là từ nay cho đến năm 2030”.

Keir Starmer giải thích rằng ông lo ngại cho tương lai của nước Anh nếu Putin lại tấn công, và ông sẵn sàng gửi quân đội tới chiến trường nếu cần thiết. Thủ tướng Anh cũng sẽ có mặt tại Paris hôm nay để tham gia cuộc họp an ninh khẩn cấp, nhằm “xác định những gì mà châu Âu có thể làm cho chính họ”, sau khi tổng thống Trump đưa ra các sáng kiến về vấn đề Ukraina.”

Không chỉ có Anh, Thụy Điển hôm nay cũng lên tiếng về việc “không loại trừ” khả năng cử lính gìn giữ hòa bình đến Ukraina. Ngoại trưởng Thụy Điển phát biểu : “Trước hết chúng ta phải đàm phán cho một nền hòa bình công bằng và bền vững, tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng Ukraina (...) Sau khi nền hòa bình này được thiết lập, chúng ta cần duy trì nó và để làm được điều đó, chính phủ của chúng ta không loại trừ bất cứ điều gì.”

Ngược lại, Đức cho rằng vẫn còn quá “sớm” để thảo luận về việc gửi quân đến Ukraina. Phát ngôn viên của chính phủ Đức cho biết đã  “nhiều lần bày tỏ rằng trước tiên cần phải chờ xem liệu hòa bình như chúng ta hy vọng có thể được thiết lập ở Ukraina hay không. Sau đó, mới có thể thảo luận về các điều kiện và cách thức tổ chức nền hòa bình này.”
Nga, Mỹ đàm phán ‘‘tái lập quan hệ’’
Đại diện cấp cao Nga và Mỹ gặp nhau ngày mai, 18/02/2025, tại Ả Rập Xê Út. Theo phía Nga, mục tiêu trước hết là « tái lập quan hệ » và có thể để « chuẩn bị cho các đàm phán » chấm dứt chiến tranh Ukraina.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm nay, 17/02/2025, có cuộc gặp với đồng nhiệm Nga để thảo luận về Ukraina. REUTERS - Craig Hudson
Trọng Thành

Thông báo của điện Kremlin, được AFP trích dẫn, cho biết, hôm nay, 17/02/2025, ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov và ông Yuri Ushakov, cố vấn ngoại giao của tổng thống Nga, sẽ tới Ryad, thủ đô Ả Rập Xê Út. Theo phát ngôn viên điện Kremlin, trong cuộc gặp ngày mai với phía Mỹ, hai bên có thể bàn chuẩn bị cuộc gặp thượng đỉnh giữa nguyên thủ hai nước.

Ngày hôm qua, trả lời báo giới, tổng thống Mỹ bảo đảm là cuộc gặp với người đồng cấp Nga sẽ « sớm diễn ra ».

Ngoại trưởng Mỹ trấn an : Châu Âu « sẽ được mời tham gia đàm phán »
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sẽ tham dự cuộc họp với Nga tại Ả Rập Xê Út, cùng đặc phái viên của tổng thống Mỹ về Trung Đông, Steve Witkoff, và cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Mike Waltz, theo báo Mỹ Fox News. Về sự tham gia của châu Âu, trái ngược với phát biểu trước đó của đặc phái viên của tổng thống Mỹ về Ukraina, Keith Kellogg, tại Munich hôm 15/02, ngoại trưởng Mỹ bảo đảm các nước châu Âu và Ukraina sẽ được mời tham gia đàm phán.

Trong cuộc trả lời kênh truyền hình Mỹ CBS hôm qua, ngoại trưởng Rubio nhấn mạnh : « Nếu có các đàm phán thực sự, điều chưa diễn ra, Ukraina sẽ phải tham gia, vì đây là quốc gia bị xâm chiếm, và các nước châu Âu sẽ phải tham gia vì họ đang thực thi các trừng phạt chống Putin và Nga ». Ông Rubio khẳng định : những ngày tới sẽ cho thấy tổng thống Nga « có thực sự » muốn chấm dứt chiến tranh tại Ukraina hay không. Ngoại trưởng Mỹ nói thêm : « Một cuộc điện đàm (giữa hai tổng thống Mỹ - Nga) không đủ để tạo lập hòa bình ».
Israel thảo luận giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn với Hamas
Israel hôm nay, 17/02/2025, thông báo cử đại diện đến Cairo, Ai Cập, để đàm phán về việc tiếp tục thực hiện giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn giữa nước này và Hamas. Còn ở trong nước, nội các an ninh Israel tối nay cũng sẽ họp tại Tel Aviv để bàn thảo về giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn, nhằm tìm cách giải phóng tất cả con tin và chấm dứt chiến tranh một cách triệt để.

Người thân của các con tin vẫn còn bị Hamas giam giữ biểu tình tại Tel Aviv, ngày 17/02/2025. AP - Oded Balilty
Minh Phương

Các động thái này diễn ra ngay sau cuộc thảo luận tại Jerusalem giữa thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio. Ông Rubio nhấn mạnh sự ủng hộ hoàn toàn của Mỹ, đồng thời lên án “việc những kẻ khủng bố Hamas tiếp tục giam giữ con tin, thậm chí là thi thể của họ, chứng tỏ sự đồi bại của lực lượng này”. Về phần mình, lãnh đạo Israel bày tỏ đồng tình và đe dọa sẽ mở ra “cánh cửa địa ngục” cho Hamas và “xử lý xong công chuyện” với Iran.

Từ Jérusalem, thông tín viên RFI Michel Paul cho biết cụ thể :

“Sau cuộc trò chuyện giữa thủ tướng Israel và đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff, một phái đoàn Israel sẽ đến thủ đô của Ai Cập hôm nay. Cần phải nhấn mạnh rằng nhiệm vụ của họ chỉ giới hạn trong việc tiếp tục thực hiện giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn. Trong đó bao gồm việc đưa khoảng 60.000 nhà di động và thiết bị san lấp đất vào dải Gaza. Đổi lại, Israel muốn 6 con tin sẽ được giải phóng trong những ngày sắp tới.

Tối nay một cuộc họp nội các về an ninh sẽ được tổ chức tại Tel Aviv để thảo luận về giai đoạn thứ hai của thỏa thuận. Sau cuộc họp này, các nhà đàm phán của Israel có thể sẽ nhận được các chỉ thị mới để tiến tới đàm phán một giai đoạn mới. Xin nhắc lại rằng hôm qua, thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã tuyên bố sau cuộc gặp với ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio rằng Israel và Hoa Kỳ đã xây dựng một chiến lược chung, nhưng thông tin chi tiết về chiến lược này không thể được công khai hoàn toàn.”

Cũng trong ngày hôm nay, đáp trả cam kết của Israel và Hoa Kỳ trong việc ngăn chặn tham vọng hạt nhân của Teheran, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Iran Esmaeil Baghaei tuyên bốTeheran
 “sẽ không ngần ngại tiếp tục bảo vệ chương trình hạt nhân hòa bình của mình” và “sẽ không thể hiện bất cứ sự yếu đuối nào trong vấn đề này”.
Nga, Mỹ và Trung Quốc dành bao nhiêu cho chi tiêu quân sự ?
Ngày 13/02/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc về việc cùng nhau giảm chi tiêu quân sự. Năm 2023, ngân sách dành cho quân sự của ba đại cường thế giới đã đạt mức gần 1.260 tỷ euro, tức chiếm đến 53,5% chi tiêu quân sự toàn cầu.

Đăng ngày: 17/02/2025 - 14:13

3 phút
Ảnh minh họa: Tầu ngầm USS Kentucky có trang bị tên lửa đạn đạo neo đậu ở căn cứ hải quân Busan, Hàn Quốc.
Ảnh minh họa: Tầu ngầm USS Kentucky có trang bị tên lửa đạn đạo neo đậu ở căn cứ hải quân Pusan, Hàn Quốc. AFP - WOOHAE CHO
Minh Anh

Nhật báo Công giáo La Croix, ngày nhắc lại, hôm 13/02/2025, Donald Trump đã có một đề nghị gây sốc kêu gọi Nga và Trung Quốc cùng « giảm một nửa ngân sách quân sự ». Nếu như Matxcơva không bình luận gì các phát biểu của ông Trump, thì Bắc Kinh đã có phản ứng cho rằng Washington nên « làm gương » giảm chi tiêu quân sự trước, « bởi vì Mỹ đang kêu gọi "nước Mỹ trước tiên" ».

Năm 2023, ba đại cường quân sự thế giới này đứng đầu bảng xếp hạng ngân sách quốc phòng, theo sau là Ấn Độ và Ả Rập Xê Út, theo những dữ liệu mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (Sipri). Riêng chi tiêu quân sự của ba nước này đã chiếm đến 53,5% ngân sách quốc phòng toàn cầu và trong bộ ba này, Hoa Kỳ vẫn là siêu cường quân sự hàng đầu thế giới.

Hoa Kỳ và con số 873 tỷ euro
Từ sau Đệ Nhị Thế Chiến, Hoa Kỳ luôn dẫn đầu thế giới trên phương diện chi tiêu quân sự. Theo Sipri, năm 2023, ngân sách quốc phòng của Mỹ thậm chí đã đạt mức kỷ lục mới: khoảng 916 tỷ đô la, chiếm 3,4% GDP của Mỹ. Mức chi này của Mỹ chiếm hơn 1/3 (37%) chi tiêu quân sự trên toàn cầu.

Cho đến trước khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, ngân sách quốc phòng Mỹ không ngừng tăng trước khi giảm nhẹ trong những năm 1990. Nhưng chiến tranh Afghanistan, cuộc chiến xâm lược Irak cùng với đà đi lên thành cường quốc của Trung Quốc và sự trở lại của Nga đã thúc đẩy Hoa Kỳ tăng chi cho quân sự trở lại.

Trung Quốc: 296 tỷ đô la
Đứng vị trí thứ hai thế giới về ngân sách quốc phòng, Trung Quốc dành khoảng 296 tỷ đô la cho quân sự trong năm 2023, tức chiếm khoảng 1,7% GDP Trung Quốc, theo ước tính của Sipri. Nếu như số tiền dành cho quốc phòng của Trung Quốc thấp hơn của Mỹ đến 3 lần, thì khoản ngân sách này tương ứng với 12% chi tiêu quân sự toàn cầu.

Nhờ vào sức tăng trưởng kinh tế vượt bậc, ông khổng lồ châu Á đã gia tăng đáng kể ngân sách quân sự từ đầu thế kỷ XXI nhằm củng cố các lực lượng vũ trang. Nhưng sự trỗi dậy mạnh mẽ về quân sự của Trung Quốc khiến các nước láng giềng và Hoa Kỳ ngờ vực đồng thời làm dấy lên nỗi lo sợ tại Đài Loan.

Nga: 109 tỷ đô la
Chi tiêu quân sự Nga bùng nổ trong bối cảnh cuộc chiến xâm lược Ukraina mà Nga tiến hành. Đứng hàng thứ năm trên thế giới trong năm 2021 với mức chi cho quân sự là 65,9 tỷ đô la, Nga đã vượt lên hàng thứ ba trong năm 

No comments:

Post a Comment